De Engelenmaker, Stefan Brijs

De Engelenmaker

Stefan Brijs

Samenvatting

(Ik heb als basis een boekverslag van https://www.scholieren.com/boek/7906/de-engelenmaker/zekerwetengoed gebruikt, maar heb in mijn eigen woorden de samenvatting opgeschreven.)

Deel I:

Op 13 oktober, 1984, keert een oud-dorpsbewoner van Wolfheim terug, maar samen met een drieling. Een jongen ziet per toeval de drieling, en merkt op dat er een grote open wond in het gezicht zit (hazenlip). De oud-dorpsbewoner, die tegenwoordig dokter is, houdt de kinderen bij zich in huis, en laat ze niet zien aan de dorpsbewoners.

Het blijkt dat de drieling de namen hebben van de aartsengelen: Michael, Gabriël en Rafaël. (Dit is een verwijzing naar de titel.)

Op het eerste gezicht vinden de dorpelingen de dokter maar niets waard, maar omdat de dokter een aantal ‘wonderen’ verricht, krijgt hij toch wat meer aanzien. Zelfs de pastoor, die het meest sceptisch was van allemaal, ging overstag.

De kinderen moeten na een tijdje ook wat gaan leren, maar de dokter wil ze niet naar school toe sturen. Daarom meldden een groot aantal vrouwen uit het dorp zich aan, waaruit mevrouw Maenhout gekozen wordt, zij is namelijk een oud-onderwijzeres.

De kinderen zijn moeilijk uit elkaar te houden, maar krijgen alle drie een andere kleur bandje om. Later verandert dit zelfs in een tatoeage. Maar er gebeuren meer opmerkelijke dingen: het haar van de jongetjes valt ineens uit, terwijl ze nog zo jong zijn. Daarnaast krijgt mevrouw Maenhout ook nog het feit te horen, dat de kinderen maar zes jaar te leven hebben. Desondanks dat gaat mevrouw Maenhout gewoon door met het lesgeven. De kinderen leren snel, en kunnen al snel Duits, Frans en Nederlands lezen en (beperkt) spreken.

Op de verjaardag van de drieling valt Gabriël uit het raam, en dan besluit de dokter om een stukje nier weg te halen van de gewonde Gabriël, voor onderzoek. Wanneer mevrouw Maenhout hiervan hoort, schrikt ze heel erg van.

Op de dag dat dokter Hoppe afwezig was, gaat mevrouw Maenhout samen met de drieling naar het drielandenpunt. Ze gaan de berg beklimmen, maar de drieling houdt dit niet vol, en ze worden uiteindelijk teruggedragen. Als ze weer thuis zijn gaat ze het huis een beetje onderzoeken, en ze vindt allemaal fotoboeken, keurig gesorteerd. Het blijkt echter een archief te zijn van al het onderzoek. Toen de dokter hoorde dat ze weg was geweest werd hij woedend, en hij doet dreigend een stap naar mevrouw Maenhout, die daardoor van de trap valt, en haar nek breekt. De dokter zegt hierop: “God geeft en God neemt.”

Deel II: In dit deel wordt het voorafgaande verhaal verteld. Het is echter wel in twee verschillende verhalen. In het eerste gedeelte staat de jeugd beschreven, in het tweede gedeelte zijn tijd van onderzoeken.

De dokter (Victor Hoppe) komt ter wereld met een enorme hazenlip. De moeder kan het niet aanzien, zij denkt dat de duivel hiermee te maken heeft. Dat heeft als gevolg, dat hij ondergebracht wordt in een gesticht, speciaal voor idioten en debielen. In het gesticht wordt hij nauwelijks bezocht door zijn ouders, maar na een tijdje komt zuster Marthe, die hem de gemiste liefde geeft. Ze leert hem lezen, maar hij wil het niet aan anderen laten zien. Daarnaast is zuster Marthe zwanger geworden tijdens een verlof, en de andere zusters accepteren dit niet. Daarom vindt er een abortus plaats.
Victor verlaat het gesticht weer, maar zijn moeder ligt zwaar depressief in bed, en overlijdt daar (hoogstwaarschijnlijk) aan. Hij komt tot het besef dat God alleen maar kwaad doet, terwijl Jezus voor al het goede staat. Als hij tijdens een bedevaartstocht langs een van de staties loopt, schreeuwt hij: “Vader waarom hebt ge mij verlaten.”

Wanneer hij klaar is met het gymnasium, krijgt hij het nieuws te horen dat zijn vader zelfmoord gepleegd heeft. Hij gaat echter niet naar de begrafenis. Hij denkt na over zijn toekomst. Hij wil levens gaan scheppen…

Tijdens zijn loopbaan als universiteitsonderzoeker krijgt hij het voor elkaar om muisjes te klonen. Hij moet het echter herhalen, om het met zekerheid aan te kunnen tonen. Hij weigert het te herhalen, hij wil alleen maar verder onderzoek verrichten. Daarom probeert hij een mens te klonen. Het blijkt een Siamese tweeling geworden te zijn, die door een spontane abortus afgestoten wordt.

Daarna gaat hij het nogmaals proberen. Hij maakt de vrouw wijs dat hij de vrouw gaat klonen, maar feitelijk gezien gaat hij zichzelf klonen. Het is er echter niet één, het zijn er vier, waarvan er eentje vroegtijdig overlijdt. (Dit zijn de engelenkinderen.)

Deel III:

Rex Cremer, de man die ooit Victor begeleidde bij zijn onderzoek, zoekt de kinderen op. Hij ziet de drieling, en hij schrikt er zo van, dat hij een verschrikkelijk schuldgevoel krijgt; alsof hij dit allemaal heeft veroorzaakt.

Op een middag wordt een jongen uit het dorp, Gunther Weber, aangereden door een bus. Zijn ouders kunnen het moeilijk bevatten. De dokter overtuigt hen, dat ze weer een kind moeten nemen. Hij kan Gunther klonen, omdat hij zijn teelballen afgesneden heeft.

Tussendoor heeft de vrouw, die ooit de drieling in haar buik had, contact opgenomen met Rex Cremer, die haar naar Victor leidt. Als ze bij hem aankomt, wordt ze binnengelaten door de dokter, en ze merkt dat er nog maar twee van de drie in leven zijn. Ze worden aan hun lot overgelaten, omdat Victor de hoop heeft opgegeven.

De bevruchting van vrouw Weber gaat fout; alle cellen van Gunther kan hij niet gebruiken, waardoor hij zijn eigen cellen gaat gebruiken.

Als alle drie de kinderen overleden zijn, komt de draagmoeder erachter dat ze alle drie op sterk water gezet zijn. Als ze dit ziet, verwondt ze de dokter, uit grote woede.

Rex Cremer is gewaarschuwd, en snelt zich naar Wolfheim. De dokter beschuldigt hem als verrader, en hij snapt het niet meer, en vlucht. Hij keert weer terug, maar de dokter is niet meer thuis. Hij haalt de drieling uit de potten met sterk water, en laat al het bewijs verdwijnen.

Even later blijkt waar de dokter is: tijdens de jaarlijkse bedevaartstocht komen ze langs alle staties. Bij de laatste staties hangt de dokter aan het kruis, in plaats van jezus. Hij heeft zichzelf vastgespijkerd. Wanneer de mensen voorbijkomen, valt hij van het kruis. Menig dorpsbewoner schrikt ervan, en begint weg te rennen.

Een paar maanden later wordt het nieuwe kind van de familie Gunther geboren, dit alleen met een hazenlip. Dit wijten ze aan het feit dat ze tijdens de zwangerschap zeer geschrokken is. Als ze de waarheid zouden weten…

Mijn mening

De Engelenmaker. Een interessante titel. Ik had me er van alles bij voorgesteld, maar ik kon niet bedenken dat het zo zou zijn. Ik wist van horen zeggen, dat in het boek de combinatie wetenschap ~ geloof centraal staat. Het is zo, dat geloof an sich, mij niet verschrikkelijk veel boeit. Wat mij echter wél boeit, is hoe geloof de wetenschap beïnvloedt. Ik dacht altijd, dat het een onmogelijke combinatie zou zijn. Maar dit boek heeft mij laten zien dat dat zeker niet het geval is.

Ik heb me staan verbazen over hoe Victor Hoppe als autistisch, afgewezen kind, uitgroeit tot een bijna kwaadaardig persoon, die zich laat leiden door het goede en het kwade. Vooral het weerzinwekkende einde heeft mij doen walgen. De manier waarop de draagmoeder tot haar dood is gekomen, hoe de drieling aan hun lot werd overgelaten, en hoe Victor zichzelf op heeft kunnen hangen. Het heeft mij oprecht doen walgen. Het was echter wel een spectaculair einde, er gebeurde in ieder geval genoeg…

Daarnaast vond ik de vertelwijze, in medias res, een leuke en opmerkelijke vertelwijze, die ik niet vaak tegengekomen ben. Het verhaal zat ook nog eens vol met open plekken. Op het begin brandde de vraag: Wat is er met de drieling aan de hand? Die vraag kon ik pas in deel III beantwoord krijgen. Mede daardoor heb ik het boek met een aanzienlijke snelheid uitgelezen.

De manier waarop Victor Hoppe groeit in het verhaal, vond ik beangstigend. In deel I werd de dokter meestal gezien als goede man, die niemand kwaad doet. In deel II werd hij neergezet als sukkeltje, die in zijn eigen wereld leeft, maar later ook als een doorzetter, die zich nergens door laat afleiden. Uiteindelijk, in deel III, wordt alles duidelijk, en begon ik hem te zien als een gruwel.

Ook de drieling vond ik een interessant onderwerp in het verhaal. Ik dacht eerst: het is gewoon een drieling, met een dergelijke aandoening. Het blijkt uiteindelijk dat ze alle drie een kloon zijn van Victor Hoppe. Het feit dat ze ‘mislukt’ waren, maakte het wel aandoenlijk; ze hadden maar zes jaar te leven, en ze werden ook nog eens zowat ‘mishandelt’ door hun vader.

Al met al wil ik zeggen dat ik het een boeiend verhaal vond, ondanks alle gruwelijke gebeurtenissen. Het heeft me zelfs dingen geleerd, en het heeft me ook nog eens doen interesseren in de wetenschap van klonen. Tenslotte wil ik ook nog even zeggen dat ik het echt goed vond, dat alles gewoon klopt. Alle wetenschappelijk gerelateerde dingen en gebeurtenissen uit het boek, zijn goed onderbouwd, en dat maakt het heel realistisch.

Argumentatieschema

Standpunt	Het is een goed verhaal, dat lekker doorleest!
Argument 1	De opbouw van het verhaal is heel goed bedacht.
Subargument 1.1	Het verhaal begint met de basis, om goed in het verhaal te komen. Daarna wordt de voorgeschiedenis verteld. Uiteindelijk wordt het einde van het verhaal verteld. Op deze manier kan er goed gebruik gemaakt worden van spanningsbogen. Daarnaast zit je meteen midden in het verhaal, zonder al het voorafgaande te hoeven weten.
Subargument 1.2	In deel II zit er een goede afwisseling tussen twee losse verhaallijnen. Het ene verhaal gaat over de jeugd van Victor Hoppe, en het andere verhaal over zijn onderzoeken. De wisseling tussen de twee verhalen is goed getimed. Net op de plaatsen waar je wat te weten gaat komen, wordt er overgeschakeld naar het andere verhaal, waardoor je continu door blijft lezen.
Argument 2	Ondanks dat het een fictief verhaal is, is bijna alles wetenschappelijk onderbouwt, waardoor het meer op non-fictie begint te lijken.
Subargument 2.1	Bij de wetenschappelijke onderzoeken van Victor Hoppe gaat er regelmatig wat fout. Die fouten weet hij allemaal te verantwoorden, maar op een manier hoe andere wetenschappers het ook zouden doen. Het werd ook nog eens heel helder verteld; het was net alsof het heel eenvoudig was.
Subargument 2.2	De manier waarop Victor zichzelf ophangt is walgelijk, maar het klopt. Er werd na afloop van die passage precies uitgelegd hoe hij het voor elkaar gekregen heeft. Het werd zo duidelijk uitgelegd, dat het thuis nagedaan zou kunnen worden.
Argument 3	De kloof tussen wetenschap en geloof wordt kleiner gemaakt.
Subargument 3.1	Alles wat Victor Hoppe in de wetenschap voor elkaar krijgt, wordt vergeleken met het geloof. In de bijbel staat dat God de mensen geschapen heeft, maar dokter Hoppe wil God het nakijken geven, door zelf mensen te scheppen. Hij doet dit, omdat hij denkt dat God voor het kwaad staat. Daarentegen vindt hij dat Jezus juist voor het goede staat. Als Victor Hoppe het kloonexperiment voor elkaar gekregen heeft, wordt er ook nog gezegd: “U hebt God het nakijken gegeven.” Op deze manier wordt de wetenschap van het klonen, vergeleken met het geloof.